Języki programowania dla dzieci

Najlepsze języki programowania dla dzieci

11 października 2021

Istnieje wiele powodów, dla których warto uczyć swoje dzieci programowania. Pomijając już aspekty związane z samym rynkiem pracy i potencjalnymi wynagrodzeniami, wiele osób uważa, że każdy powinien potrafić programować.

Dlaczego?

Przede wszystkim programowanie potrafi naprawdę mocno rozwinąć umiejętności związane z logicznym i abstrakcyjnym myśleniem. Na wyższym poziomie uczy nas także wielu innych istotnych w życiu cech, takich jak na przykład dobra organizacja swojej pracy i wykonywanie jej przejrzyście. Naprawdę, na dłuższą metę “brudny kod” potrafi płatać mnóstwo figli, co prędzej czy później powinno nauczyć nas odrobinę perfekcjonizmu.

Czym powinien charakteryzować się język programowania dla dzieci?

Od razu zaznaczę, że nie ma czegoś takiego jak jeden słuszny język, którego powinny się uczyć wszystkie dzieci. Warto jednak postawić na te, które odznaczają się pewnymi cechami, takimi jak na przykład:

  • Próg wejścia. O wiele łatwiej zacząć z JavaScriptem, do którego wystarczy prosty edytor kodu i przeglądarka, niż z językami, do których trzeba na dzień dobry ściągać ciężkie IDE i konfigurować ich środowiska.
  • Składnia kodu. Języki takie jak np. Python charakteryzują się małą ilością znaków, które potrafią przerażać początkujących użytkowników. Składnia danego języka to takie “pierwsze wrażenie”. Im mniej przerażające ono będzie, tym lepiej.
  • Popularność języka. Im bardziej popularny jest język, tym zazwyczaj więcej poradników, solucji i gotowych projektów do zabawy/przerabiania znajdziemy w sieci. To naprawdę bardzo ważne.
  • Zastosowanie. Moim pierwszym językiem programowania było PHP i zupełnie nie żałuję tego wyboru. Pozwalało mi ono od razu robić to, co kocham: strony internetowe i proste, teksotwe gry przeglądarkowe, którymi w tamtych czasach byłem zafascynowany.

1. Scratch

Scratch to świetna propozycja dla najmłodszych. Zabawę z nim mogą zazwyczaj z powodzeniem zaczynać już nawet 7-letnie dzieci. Dzięki temu, że programuje się w nim wizualnie, dzieci nie są od razu odstraszane kodem, a cała nauka jest skuteczna i pozwala na szybkie efekty (które często stanowią największą motywację do dalszej pracy). To, że nie wykorzystuje się tam od razu kodu, wcale nie oznacza, że taka nauka jest nic niewarta.

Przeciwnie.

Zastanawialiście się, dlaczego doświadczeni programiści potrafią poznawać nowe języki o wiele łatwiej od początkujących?

Programowanie to przede wszystkim odpowiednie procesy myślowe i zdolność do specyficznego, logicznego myślenia. Sam kod i “dziwne znaczki” to jedynie dodatek, który wcale nie jest najbardziej kluczowy. Jeżeli dziecko opanuje rzeczy takie jak na przykład instrukcje warunkowe czy pętle na blokach kodu, prawdopodobnie o wiele łatwiej zrozumie je później w praktyce.

2. Blockly

Podobnie jak Scratch, Blockly również polega na wizualnym programowaniu, dzięki czemu również jest świetną propozycją dla najmłodszych. Co ciekawe, został on zaprojektowany przez Google i potrafi świetnie konwertować bloki na prawdziwy kod (np. do języków takich jak JavaScript, PHP, czy Python). Nie sprawia on może wrażenia aż tak “kolorowego” narzędzia jak wyżej opisany Scratch, ale z pewnością przypadnie do gustu wielu dzieciom, zwłaszcza tym nieco starszym.

Uważam nawet, że Blockly to doskonała propozycja także dla dorosłych, którzy również chcą w przystępny sposób zrozumieć programowanie.

3. Python

W tym przypadku mamy już do czynienia z prawdziwym językiem programowania. I to nie byle jakim, bo jednym z najpopularniejszych na całym świecie. Poważnie.

Co ciekawe, Python swojej popularności nie zawdzięcza wyłącznie prostocie. Przeciwnie, jest on wykorzystywany przez wiele topowych firm i organizacji i tworzy się z jego pomocą mnóstwo skomplikowanych i naprawdę dojrzałych oprogramowań.

Na tle wielu innych języków programowania Python wyróżnia się przede wszystkim swoją składnią. Jestem przekonany, że większość programistów, która nawet nie miała z nim do czynienia, powinna być w stanie dość dobrze przeczytać i zrozumieć napisany w nim kod. Tak naprawdę, jeśli znacie podstawy języka angielskiego, będzie Wam jeszcze łatwiej. A jak już jesteśmy przy angielskim, to kolejny język, który powinien zostać dość dobrze opanowany przez każdego przyszłego programistę. Mówi się o tym nie bez powodu, bowiem większość popularnych dokumentacji, solucji, czy kursów odbywa się właśnie w tym języku. Pomijam już kwestie związaną z przyszłą pracą, w której również bardzo często wykorzystuje się właśnie ten język (nawet jeśli pracujecie w Polsce).

4. Java

Java to język słynący ze swojej dojrzałości i profesjonalnych, biznesowych zastosowań.

Napisanych zostało w nim mnóstwo znanych nam aplikacji mobilnych, czy programów. Ze względu na jego popularność, również tutaj znajdziemy mnóstwo potencjalnych solucji i poradników.

Co ciekawe, język ten pomimo tego, że jest przez niektórych uznawany za stosunkowo trudny, jest świetnym wyborem dla wielu najmłodszych.

Dlaczego? Tak jak pisałem wyżej, w przypadku nauki programowania, wiele zależy od motywacji. W przypadku Java, dzięki temu językowi możemy tworzyć rozmaite modyfikacje do gry Minecraft. Dla wielu dzieci (a podejrzewam, że nawet dla o wiele starszych osób) tworzenie na przykład własnego serwera, byłoby świetną zabawą, która sama z siebie motywowałaby do dalszej nauki.

5. JavaScript

Na samym wstępie — mimo podobnych nazw, Java i JavaScript to dwa zupełnie różne języki programowania. To tak gwoli ścisłości, ponieważ wielu początkujących lubi stosować te nazwy zamiennie, a to jednak zupełnie różne technologie.

Jeśli miałbym opisać JavaScript w jednym zdaniu, opisałbym go tak: “JavaScript jest cholernie niepozornym molochem”.

Dlaczego niepozornym?

Tak naprawdę możemy zacząć w nim programować już teraz. Poważnie. Wystarczy nowoczesna przeglądarka internetowa.

Jeżeli czytasz ten wpis na komputerze, możesz na przykład nacisnąć “F12” i uruchomić zakładkę Console/Konsola. Wpisz w niej np. “console.log(2 * 5)” i naciśnij enter.

Prosty przykład JavaScript

Oczywiście prawdziwe programowanie w JavaScript niekoniecznie wygląda właśnie w ten sposób. Znacznie lepiej pobrać edytor kodu i pisać właśnie w nim. Ale to również nie jest jakiś bardzo skomplikowany proces.

Dlaczego molochem?

JavaScript to nie tylko jeden z najpopularniejszych języków programowania na świecie, ale też jeden z tych, które mają najwięcej zastosowań. Za pomocą JavaScript i jego odpowiednich bibliotek, czy frameworków możemy pisać równie dobrze:

  • Proste elementy na strony internetowe (jak na przykład interaktywne kalkulatory).
  • Złożone, całe aplikacje internetowe czy panele CRM.
  • Programy komputerowe.
  • Aplikacje mobilne.

Rzadko zdarza się, by jakikolwiek język miał aż tak szerokie spektrum zastosowań, a co więcej — żeby radził sobie w tym aż tak dobrze jak JavaScript. Nie bez powodu ten język jest obecnie jednym z najbardziej polecanych dla początkujących.

Poleciłbym go jednak głównie starszej młodzieży, ponieważ jego składnia niestety nie musi zachęcać wszystkich. Nie jest bardzo skomplikowana, ale nie mogę powiedzieć, żeby należała do najprostszych. Młodszym dzieciom sugerowałbym jednak pierw zgłębienie samych procesów myślowych i zabawę ze Scratch, Blockly lub Pythonem.